Οι Φίλοι Κινηματογράφου Λαμίας σας προσκαλούν την Τρίτη 24-11-2015 ώρα 21.15 στο Δημοτικό Θέατρο Λαμίας, στην προβολή του αξεπέραστου έργου του Ίνγκμαρ Μπέργκμαν, «Περσόνα» .Ένα αφαιρετικό αριστούργημα για την δυαδικότητα, την ανθρώπινη φύση, την εικόνα και τον λόγο, τους ρόλους και τις μάσκες μας, σε μια ταινία που συγκαταλέγεται ανάμεσα στις σπουδαιότερες όλων των εποχών. Είσοδος ελεύθερη.
Βραβεία Καλύτερης ταινίας, σκηνοθεσίας και γυναικείας ερμηνείας από την ένωση κριτικών κιν/φου των Η.Π.Α.
Βραβεία καλύτερης ταινίας και γυναικείας ερμηνείας από τη Σουηδική Ακαδημία κιν/φου
Υποψήφια για BAFTA καλύτερης γυναικείας ερμηνείας
Η ηθοποιός Ελίζαμπεθ Βόγκλερ, παντρεμένη και με ένα μικρό γιο, καταρρέει κατά τη διάρκεια μιας παράστασης της Ηλέκτρας. Στη συνέχεια καταφεύγει στη σιωπή και την απομόνωση από τον υπόλοιπο κόσμο. Η νοσοκόμα που την περιποιείται, η Άλμα, τη συνοδεύει στο παραθαλάσσιο σπίτι της γιατρού της, για να βελτιωθούν οι συνθήκες ανάρρωσης της. Η Άλμα προσπαθεί συνεχώς να διαλευκάνει ποιος είναι ο λόγος που η Ελίζαμπεθ έχει επιλέξει τη σιωπή (η οποία μετατρέπεται σιγά σιγά σε κατατονία) μιας και πιστεύει ότι διαθέτει ένα είδος «εσωτερικής δύναμης» που την έχει ωθήσει σε τούτη της την επιλογή. Παρότι εντελώς αντίθετοι χαρακτήρες μια περίεργη όσμωση θα δημιουργηθεί ανάμεσα στις δύο γυναίκες. Επειδή ο γιατρός που παρακολουθούσε την Ελίζαμπεθ έχει απαγορεύσει τις επισκέψεις, η Άλμα μιλάει συνεχώς στην Άλμα προσπαθώντας να της εκμαιεύσει λεπτομέρειες της ζωής της. Οι μέρες περνούν και η Άλμα προκειμένου να κάνει την Ελίζαμπεθ να αντιδράσει, της μιλάει διαρκώς, χωρίς ποτέ να λαμβάνει απάντηση και σύντομα θα αρχίσει να της εξομολογείται όλα της τα μυστικά της και τις πιο μύχιες σκέψεις της. Σ’ αυτό το διάστημα της συγκατοίκησης και της απομόνωσης, ανάμεσα στις δυο γυναίκες που μοιάζουν πολύ στην εξωτερική εμφάνιση, αναπτύσσεται μια παράξενη σχέση η οποία οδηγεί σταδιακά και με έναν παράξενο τρόπο, στην συγχώνευση των προσωπικοτήτων τους, της μίας μέσα στην άλλη…
Παραγωγή: Ινγκμαρ Μπέργκμαν Σκηνοθεσία: Ινγκμαρ Μπέργκμαν Σενάριο: Ινγκμαρ Μπέργκμαν Φωτογραφία: Σβεν Νίκβιστ Μοντάζ: Ούλα Ρίγκε Μουσική: Λαρς ΓΙόχαν Βέρλε Πρωταγωνιστούν: Μπίμπι Άντερσον, Λιβ Ούλμαν, Γιόργκεν Λίντστρομ, Γκούναρ Μπιόρνστραντ, Μαργκαρέτα Κρουκ Διάρκεια: 85 λεπτά | Σουηδία, 1966, Ασπρόμαυρo
Ερωτήματα πάνω στο πρόσωπο και το προσωπείο, τη ζωή και την τέχνη, το όνειρο και την πραγματικότητα, την αλήθεια και την ψευδαίσθηση διασταυρώνονται με τον πιο μοντέρνο και σαγηνευτικό τρόπο, καθώς ο Μπέργκμαν υπογράφει την πλέον προσωπική, γριφώδη και σκηνοθετικά πρωτοποριακή ταινία ολόκληρης της φιλμογραφίας του. Ένα διαχρονικό αριστούργημα. Αθηνόραμα
Στην ιστορία της 7ης Τέχνης, εάν υπάρχει ένας σκηνοθέτης που κατάφερε να αποκρυπτογραφήσει τη μαγεία, αλλά και την πολυπλοκότητα της γυναικείας ψυχοσύνθεσης, τότε αυτός σίγουρα είναι ο σπουδαίος καλλιτέχνης, Ίνγκμαρ Μπέργκμαν, σε αυτή ακριβώς τη δημιουργία του. Και είναι ακριβώς τέτοιες δημιουργίες χάρη στις οποίες ο Κινηματογράφος επάξια αναφέρεται ως η 7η Τέχνη. Γιώργος Ρούσσος – Tvxs
Persona είναι η λατινική λέξη που όριζε τις μάσκες, πίσω από τις οποίες οι ηθοποιοί της αρχαιότητας έκρυβαν τα πρόσωπα τους, για βγουν στη σκηνή ταυτισμένοι έτσι με το ρόλο που υποδήλωνε το προσωπείο τους. Περσόνα του Μπέργκμαν, μια ταινία που ο Θεόδωρος Αγγελόπουλος τοποθετεί στις δέκα καλύτερες όλων των εποχών. Ξεκινώντας το φιλμ, δηλώνει ευθέως στο θεατή ότι πρόκειται για κινηματογραφική ταινία. Η αρχή αλλά και το τέλος της ταινίας γίνεται με την εμφάνιση του σπινθήρα (το περίφημο καρβουνάκι) μιας κινηματογραφικής μηχανής προβολής. Ακολουθούν κομμάτια φιλμ (βλέπουμε και το αρνητικό) και εικόνες σπαρμένες που μοιάζει να προέρχονται από σκόρπιες ταινίες, μερικές από αυτές, παλιές του ίδιου του Μπέργκμαν. Κατά τη διάρκεια της προβολής μάλιστα, το φιλμ σχίζεται στα δύο δηλώνοντας με αυτό τον εντυπωσιακά περίτεχνο σκηνοθετικό τρόπο ότι, όπως τα πάντα στην ταινία είναι ευμετάβλητα, ρευστά και φαινομενικά, έτσι και η ίδια η ταινία αλλά και γενικότερα ο κινηματογράφος, αποτελούν ένα όνειρο, ένα είδωλο σε μία οθόνη, που συγχέεται με την πραγματικότητα και ιδιαίτερα με την ύπαρξη του καλλιτέχνη. Ο θεατής δεν ξέρει και δεν μαθαίνει ποτέ τι από όσα βλέπει είναι πραγματικότητα, τι φαντασία και τι κινηματογράφος. Άλλωστε, ο αρχικός τίτλος της ταινίας ήταν «Κινηματογράφος». Στη μορφή της ταινίας ότι είναι υποκείμενο γίνεται την άλλη στιγμή αντικείμενο: η Άλμα περιγράφει τα φρικτά συναισθήματα της Ελίζαμπεθ για το παιδί της σαν να είναι η ίδια, ενώ ο φακός εστιάζει στο πρόσωπο της Ελίζαμπεθ και στην επόμενη σκηνή ο διάλογος επαναλαμβάνεται αυτούσιος, με το φακό να εστιάζει στο πρόσωπο της Άλμα. Ότι είναι πραγματικό οποιαδήποτε στιγμή μπορεί να διαψευσθεί. Ο χώρος και ο χρόνος συγχέονται… απόσπασμα ανάλυσης Κ.Ο.Π.Ι
Ο ίδιος o Μπέργκμαν, θα πει χαρακτηριστικά για την «Persona»:«Η ταινία αυτή μου έσωσε τη ζωή. Και αποτελεί τα όρια στα οποία θα μπορούσε να φτάσει η διάνοιά μου…»
- Το σενάριο της «Περσόνα» γράφτηκε από τον Μπέργκμαν σε 14 μέρες κατά την παραμονή του στο νοσοκομείο. Προηγούμενοι τίτλοι για την ταινία ήταν οι «κινηματογράφιση», «σονάτα για δύο γυναίκες», «ενα κομμάτι σινεμά» και Opus 27.
- Το παιδί που παίζει στην έναρξη της ταινίας, ο Jörgen Lindström, παίζει και στην ταινία » η σιωπή», πάλι του Ινγκμαρ Μπέργκμαν.
- Όλες οι σκηνές που αφορούν την Ελισάβετ στην θάλασσα, έχουν γυριστεί στο νησί Fårö, δίπλα σχεδόν στην ακτή που γυρίστηκε 5 χρόνια νωρίτερα το «μέσα από τον σπασμένο καθρεύτη.
- Η Λιβ Ούλμαν έχει έναν έντονο φόβο για τα σπασμένα γυαλιά, και ο Μπέργκμαν δούλεψε με αυτόν τον φόβο στο σενάριο. Φαίνεται καθαρά στη σκηνή όπου η Άλμα κάθεται έξω στον ήλιο, πικραμένη από την συμπεριφορά της Ελισάβετ και για όσα έγραψε στον γιατρό για την ίδια. Καθώς η Άλμα σπάει κατα λάθος ένα ποτήρι στο μονοπάτι, επίτηδες αφήνει ένα κομμάτι στο μονοπάτι.
- Η σπουδαία σκηνή κατά την οποία η Άλμα αντιμετωπίζει την Ελισάβετ στο τραπέζι, γυρίστηκε δύο φορές. Μία με τον φακό πάνω στην Άντερσον, και την άλλη με τον φακό πάνω στην Ούλμαν. Στο μοντάζ, ξεκίνησαν να «κόβουν» πλάνα από τη μία στην άλλη, αλλά ο Μπέργκμαν δεν μπορούσε να αποφασίσει ποια κομμάτια να κρατήσει και ποια να πετάξει. Έτσι αποφάσισε να βάλει ολόκληρα τα πλάνα πρώτα της μίας γυναίκας και μετά της άλλης, χωρίς «μοντάζ»
- Η ιδέα της «συγχώνευσης» των δύο προσώπων ήρθε στον Μπέργκμαν στο μοντάζ. Το έδειξε μετά στις Άντερσον και Ούλμαν και καμία από τις δύο δεν αναγνώριζε τον εαυτό της στην τελική εικόνα.
- Στον επτάλεπτο «πρόλογο» της Περσονα, εμφανίζονται 3 καρέ ενός πλάνου από ένα ερεθισμένο πέος. Ο Μπέργκμαν αναγκάστηκε να κόψει το συγκεκριμένο πλάνο από την ταινία για την διανομή στις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Μεγάλη Βρετανία.
Liv Ullmann
Μούσα του Ίνγκμαρ Μπέργκμαν, που στράφηκε και η ίδια στη σκηνοθεσία, έγινε η πρώτη μη-Σουηδή που διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο σε μια ταινία του Μπέργκμαν.
Bibi Andersson
Μία από τις πιο διάσημους ηθοποιούς της Σουηδίας, έκανε το ντεμπούτο της σε ηλικία 15 ετών σε διαφημίσεις του Bris Soap από τον Μπέργκμαν (1951 έως 1953). 15 χρόνια μετά, έπαιξε το ρόλο της καριέρας της, τη νοσοκόμα Άλμα στο Persona.
«Υπάρχει πάντα μια διαρκής πάλη μέσα μου, ανάμεσα στην ανάγκη μου να καταστρέψω και στη θέλησή μου να ζήσω. Κι αυτό δημιουργεί μία εσωτερική ένταση που κυριαρχεί και στον τρόπο που δημιουργώ και στην υλική μου ύπαρξη. Κάθε πρωί ξυπνώ με μια καινούρια οργή, μια καινούρια καχυποψία, μια καινούρια λαχτάρα για τη ζωή» Ίνγκμαρ Μπέργκμαν.
ΦΙΛΟΙ ΚΙΝ/ΦΟΥ ΛΑΜΙΑΣ 